Aşırı Aktif Mesane Sorunu
Aşırı aktif mesane ve idrar kaçırma tahminen sadece Amerika'da 17 milyon kişi ve ülkemizde de binlerce kadını etkileyen, tedavi edilebilir medikal bir durumdur. İdrar kaçırma kadınları iki kat daha fazla etkilemesine rağmen hemen hemen tüm yaştaki kadın ve erkekleri etkiler. İdrar kaçırma ve aşırı aktif mesane bulguları arasında idrar yapma sıklığı, sıkışma hissi, ani ve durdurulamaz bir idrar yapma hissinden kaynaklanan idrar kaçırma durumları mevcuttur. İdrar kaçırma hiç bir yaşta normal değildir ve tedavi edilebilir.
Tedavi Olmamanın Yarattığı Sonuçlar
Pek çok kişi doktoru ile idrar kaçırma hakkında konuşmayı sıkıcı bulur ve veya bir şekilde tedavi edilemeyeceğini düşünür.
Bu kişiler daha az sıvı alarak, çamaşırlarını koruyucu pedler kullanarak veya sürekli tuvaletlerin yakınında bulunmaya çalışarak durumu kontrol altına almaya çalışırlar, bununla birlikte bu önlemler durumu kontrol altına almaya yardımcı değildir, hatta daha da kötüleştirebilir.
İdrar kaçırma majör bir sağlık problemidir, çünkü bir tür sakatlanmaya ve bağımlılığa yol açmaktadır. İdrar kaçırma bir infeksiyon veya kabızlık gibi bir dizi nedenle ortaya çıkabilir, bunu doktorla konuşarak ortaya çıkarmak ve tedavi seçeneklerini anlamak gerekir.
Aşırı Aktif Mesane ve İdrar Kaçırmanın Tanımlanması
Aşırı aktif mesane tıp çevrelerinde yeni yeni kullanılmaya başlanan bir terimdir ve olması gerekenden daha sık kasılan, kişiyi gerekenden daha sık ve/veya daha kısa bir zamanda idar yapmaya zorlayan bir mesaneyi tanımlamada kullanılır.
Aşırı aktif mesane, her zaman olmamakla birlikte genellikle idrar kaçırmaya neden olur.
İdrar kaçırma, idrar fonksiyonlarını etkili bir biçimde kontrol etmedeki yetersizliktir, sonuçta kişi idrarını tuvalete zamanında yapamaz hale gelir.
İdrar kaçırma sıklıkla geçicidir ve neredeyse daima altta yatan tıbbi bir durumun sonucudur. Bu durum hafif bir idrar kaçırmadan yüksek miktardaki idrar kaçaklarına kadar değişebilir. İdrar kaçırmanın en sık rastlanan formları stres kaynaklı idrar kaçırma, ani ortaya çıkan idrar kaçırma , taşma biçiminde idrar kaçırma ve fonksiyonel idrar kaçırma olarak sayılabilir.
İdrar Kaçırma Türleri
Stres kaynaklı idrar kaçırma: Egzersiz, öksürme, hapşırma, gülme, ağır objeleri kaldırma veya mesaneye baskı yapan diğer organlar nedeniyle ortaya çıkan bir sızıntıdır. İdrar kaçırmanın en sık rastlanan formudur ve neredeyse her zaman tedavi edilebilir.
Ani ortaya çıkan idrar kaçırma : Aşırı aktif mesanenin istemsiz olarak kasılması sonucunda ortaya çıkar. Ani ortaya çıkan idrar kaçırma sağlıklı insanlarda da ortaya çıkabilmesine rağmen genellikle diyabet, inme, demans (bunama), Parkinson hastalığı veya multiple skleroz hastalarında sıklıkla görülür. Aynı zamanda mesane kanserlerinin bir uyarıcı işareti olarak da ortaya çıkabilir. Genellikle erkeklerde büüyümüş olan bir prostatın işaretidir.
Taşma biçiminde idrar kaçırma: Neredeyse tamamen dolu olan mesaneden küçük bir miktarda idrarın sızmasıdır. Yaşlı erkeklerde mesaneden idrar çıkışı bloke olduğunda, genellikle prostat büyüdüğünde bu durum ortaya çıkabilir. Bu bazen sık sık idrar yapma gibi prostat büyümesini işaret eden bulgular ortaya çıktığında tedavi yardımıyla önlenebilir. Bazı diyabetli kişilerde de taşma biçiminde idrar kaçırma görülebilir.
Fonksiyonel idrar kaçırma: İdrarını kontrol edebilen ancak artit veya hareketi engelleyen başka hastalıklar nedeniyle tuvalete ulamakta güçlük çeken bir çok yaşlı kişide ortaya çıkabilir.
İdrar Kaçırmada Tedavi Seçenekleri
Doktorunuz büyük olasılıkla şu tedavi seçeneklerinden oluşan bir kombinasyon uygulayacaktır: davranış tedavisi, ilaç tedavisi, cerrahi tedavi, rahim fitili uygulaması, kateter veya elektriksel uyarı.
Davranış teknikleri: Davranış teknikleri arasında pelvik kas egzersizleri, biyolojik geri besleme ve idrar kontrolü için mesane eğitimi yer almaktadır. Bu teknikler mesanenizin dolduğunu hissetmenize ve ve idrar yapma hissinizin bir tuvalet bulana kadar ertelenebilmesine yardımcı olurlar.
Kegel Egzersizleri: Bu pelvik kas egzersizlerini yapabilmek için idrar yaparken durmanızı sağlayan kasları kasmanız gerekir. Kaslarınızı 5 saniye kasılı tutun, sonra 10 saniye boyunca dinlenin Bunu günde 3 kez 10 ila 20 kez tekrarlayın.
Biyolojik Geri Besleme: Biyolojik geri besleme vücudunuzun nasıl işlediğinin farkında olabilmenize yardımcı olacak bir ölçme sistemi kullanır. Elektronik araçlar ve günlükler mesanenizin ve üretral kaslarınızın kasılmasını izlemenin iki yoludur. Bu bilgi sayesinde kaslarınızı kontrol edebilirsiniz. Biyolojik geri besleme, pelvik kas egzersizleri ve elektriksel stimülasyon ile birlikte stresin ve idrar kaçırmanın rahatlatılması için kullanılabilir.
Mesane eğitimi: Biyolojik geri besleme ve kas egzersizleri --mesane eğitimi olarak bilinir—sıkışma ve idrar kaçırmaya neden olan taşma üzerindeki etkisi sayesinde mesanenin idrarı saklama ve boşaltma yapısını değiştirebilir. İdrar yapma ve idrar kaçırma zamanlarınızı not edin. Not aldığınız bu zamanlama size mesanenizi idrar kaçırmanıza meydan vermeden ne zaman boşaltmanız gerektiği hakkında fikir verecektir. Her yemekten 20 ila 30 dakika sonra, en azından yemekler arasında 2 kez ve yatmadan önce tuvalete gidin. Bu planı hatırlayabilmek için saatli bir alarm kullanabilirsiniz. Gereksiniminize en uygun tuvalete gitme sıklığını öğrendikçe programınızı ayarlayabilirsiniz.
İlaç Tedavisi: İdrar kaçırmanın bazı tipleri, örneğin sıkışarak idrar kaçırma ilaç tedavisi ile ortadan kaldırılabilir. Bazı ilaçlar mesanenin kasılmalarını baskılar, bazı ilaçlar da kasları gevşeterek mesansini tamamen boşaltamayan kişilere yardımcı olur. Bununla birlikte bu ilaçlar ağız kuruluğu, göz problemleri, başağrısı, karın ağrısı ve idrar oluşumu gibi yan etkilere neden olurlar. Eğer doktorunuz sizin için ilaç tedavisi öngördü ise hangi yan etkiler konusunda dikkatli olmanız gerektiğini sorun.
Rahim fitili uygulaması: Stres kaynaklı idrar kaçırma diyaframı dışarıdan çevreleyen bir halka biçimindeki bir rahim fitili sayesinde azaltılabilir. Rahim fitili serviksin (rahim ağzı) etrafına yerleştirilir ve pelvik kaslara destek olur. Eğer idrar kaçırmanın nedenlerinden biri gevşek pelvik kasları ise doktorunuz size bir rahim fitilki önerebilir.
Kateter: Kateterler genellikle taşma biçiminde idrar kaçırmalar için kullanılır. Kateter üretraya kendi kendinize yerleştirerek mesaneden idrarı boşaltmayı öğrenebileceğiniz yumuşak bir tüptür. Kateter arasıra veya ucuna idrarı toplayıp bacağınıza bağlayabileceğiniz bir torbaya ile birlikte kullanıldığı takdirde de sürekli olarak kullanılabilecek bir gereçtir.Eğer kateter kullanırken bir yanma veya ağrı hissediyorsanız doktorunuzla konuşun. Bir idrar yolu enfeksiyonu geçiriyor olabilirsiniz.
Elektriksel uyarı: Küçük dozdaki elektriksel uyarılar, alt pelvisteki kasları egzersizin yaptığı etkiye benzer şekilde bir etkiyle güçlendirirler. Elektriksel uyarılar fazla çalışan kasları stabilize etmeye ve üretral kasları çalıştırmaya yardımcı olurlar.
Cerrahi yöntem: Doktorlar cerrahi yöntemi idrar kaçırmayı önlemek için diğer bütün diğer tedavi yöntemlerini denemeden genellikle önermezler. Bazen sorun yapısal bir nedenden kaynaklandığında cerrahi yöntem idrar kaçırmayı düzeltebilir veya ortadan kaldırabilir. Örneğin stres kaynaklı idrar kaçırma olgularının bir çoğu mesaneden vajinaya idrar damlası sonucu oluşur. Bu nedenle idrar kaçırma tedavisine yönelik cerrahi yöntem mesanenin biraz daha yukarıda normal bir pozisyona getirilmesi uygulamasını içerir.
0 yorum: