Vajinismus Nedir ve Vajinismus Türleri Nelerdir ?

Vajinismus Nedir?
Kadinda cinsel iliski islevini gerçeklestiren anatomik bölgeye vajen veya vajina adi verilir. Vajinismus cinsel iliski sirasinda kadinin vajen kaslarini (Özellikle Pubococcygeus (PC) kaslarini) refleks olarak (istemsiz bir biçimde) kasmasi sonucunda cinsel birlesmenin hiç olamamasi ya da çok zor gerçeklesmesi durumudur. Kadinlarin % 1'inde görülen ve profesyonel yardim almak suretiyle tedavisi son derece kolay bir rahatsizliktir. Vajinismus hastalarinda, kasilmalarin sadece vajinal girisde degil, ayni zamanda vücudun diger bölgelerindeki kaslarda (karin, bel, sirt, bacak gibi) da görülmesi sonucunda vucutta yaygin bir biçimde kas agrilari olusabilmektedir.

Kasilma seklinde kendini gösteren bu vajinal refleks sadece cinsel iliski sirasinda degil kadinin jinekolojik muayenesi sirasinda, tampon kullanimi durumunda ya da parmagin vajene sokulmasi gibi vajene herhangi bir girisim içeren her durumda tetiklenebilir. Bu durumda vajene herhangi bir seyin girmesi mümkün degildir ve her türlü girisim çabasi son derece rahatsiz edici veya imkansizdir. Vajinismus sorunu sonlandigi anda, tüm bu kasilmalar çok kisa zamanda kendiliginden kesilecek ve beden normal durumuna dönecektir. Vajinismus (Ingilizce tabiri ile vaginismus) son yillarda kesin olarak tedavi edilebilen bir rahatsizliktir.

Cinsel iliski beden ve beynin ortaklasa çalistiklari bir eylemdir. Iliski öncesindeki cinsel uyarimlar istegi olumlu yöne çektigi gibi beyin bu algilamalar sonucunda vücuda iliskinin gerçeklesmesi için pozitif sinyaller aktarir. Normal bir bünyede durum böyleyken vajinismus problemi olan kadinlarda, beden ve beyin asla cinsel iliskiye yönelik ortak ve olumlu bir fikre sahip degildir. Geçmisinde cinsel taciz gibi ciddi bir psikolojik travma olabilecegi gibi agrili bir jinekolojik muayene, ilk iliskinin çok agrili olmasi gibi psikolojik tahribat yapmis birtakim durumlarda vajinismus sikça gözlenir. Kati dini inançlar ve cinsel yönelimde bozukluklar da vajinismusa sebep olabilir.

Vajinismus Nedenleri Nelerdir ?
Vajinusmusun siklikla görülen nedenleri arasinda en üstte psikolojik kaygilar vardir.

Vajinismus pek çok sebeple ortaya çikabilir. Geçmisinde cinsel taciz gibi ciddi bir psikolojik travma yasamis kadinlarda görülebilecegi gibi agrili bir jinekolojik muayene, ilk iliskinin çok agrili olmasi gibi psikolojik tahribat yapmis birtakim durumlarda da vajinismus sikça gözlenir.

Katı dini inançlar ve cinsel yönelimde bozukluklar da vajinismusa sebep olabilir. Yine psikolojik sebeplerin arasinda çocukluktan kalma korkular, asiri kati bir toplum düzeni içinde yasama, katı ahlak kurallari ve tabular, suçluluk, ayip, günah gibi kavramlarin bilinç altina yerlesmesi, cinsellik ve ilk cinsel deneyim konusunda yerlesmis hatalı bilgi ve ön yargilar, bilinç altinda penisin vücuda girisine karsi bir korkunun olmasi gibi nedenler vardir. Özellikle kizlik zarinin çok degerli ve korunmasi gereken bir yapi oldugu düsünceleri ile büyüyen ve sürekli olarak korunmasi gerektigi ögretilen kadinlar vajinismus egilimindedirler. Cinsel hayatın baslangicinda vajinismus problemi olmayan kadinlar da yasanmis kötü tecrübeler sonucunda (dogum, düsük, kürtaj, yanlis yapilmis ve fazlasiyla aci duyulmus bir jinekolojik muayene gibi) da vajinismus görülebilir. Bazen de çiftlerin cinsellikle ilgili bilgi eksiklikleri, ilk iliski ile ilgili yanlis inanis ve önyargilar da beraberinde korku ve panigi getirerek vajinismusa neden olabilir

Vajinismus Türleri Nelerdir ?
Primer Vajinismus: Cinsel hayatin baslamasindan itibaren görülen ve bir kez bile cinsel iliskinin gerçeklesememesi türündeki vajinismustur.

Sekonder Vajinismus: Cinsel hayatin baslamasindan itibaren saglikli sekilde iliski mümkün iken yasanmis bir cinsel travma sonrasi (olayli bir dogum, düsük, kürtaj, yanlis yapilan ve agrili bir jinekolojik muayene, taciz veya tecavüze maruz kalma gibi) olusan vajinismus durumudur.

Vajinismus Tedavisi
Vaginismus yakinmasi olan kadinlarin tedavisinde ilk asama esle birlikte bir jinekologa gidilerek tam bir jinekolojik muayenenin yapilmasidir. Bu muayene ile olaya neden olabilecek herhangi bir hastaligin olup olmadigi saptanir. Maalesef vajinusmus sorunu olan kadinlarin büyük çogunlugu doktora muayene olmakta da sikinti çeker.

Aynen iliskide oldugu gibi panik ve korkuya kapilir, bacaklarini kapatir ve aglama krizine bile girebilirler. Genellikle vajinismusa sebep olarak geçmiste yasanmis kötü cinsel tecrübe veya bilinç altina kazinmis gereksiz korkular vardir. Bilinç altindaki gereksiz korkulari yenmek için kadinin ve erkegin rahatlatilmasi, gevsemesi, heyecan ve korkulari yatistiracak ruhsal bir ortam olusturulmasi için uygun psikolojik destek saglanmalidir. Diger taraftan "çati kaslarini gevsetme egzersizleri" hastaya ögretilip uygulandiktan sonra çubuklarla vajeni genisletme (dilatasyon) denemelerine geçilir.

Dilatasyon denemelerinde kadina vajene uygulamasi için çesitli kalinliklardaki çubuklarin esle birlikte kullanilmasi ögretilir. Baslangiçta ince çubuklari kendi kendine vajene uygulayan kadin daha sonra bunu esinin yapmasina izin verebilir. Her seferinde çubuk kalinligi arttirilir. Yeterli kalinlikta çubukla bu basarildiktan sonra penisin vajene girmesi mümkün olabilmektedir. Tedavide "davranisçi seks terapileri" ile de basarili sonuçlar alinabilmektedir. Bu terapilerin bir bölümüne esler de dahil edilirler. Tedavi süresi hastaligin siddetine göre birkaç seanstan 8-10 seansa kadar degisebilir.

Vajinismus ailesel bir problemdir; yani kadinin ve erkegin ortak bir problemidir. Bu nedenle hiç bir taraf digerini suçlamamali veya bu konuda anlayissiz olmamalidir. Unutulmamalidir ki, uygun tedavi yöntemlerinin dogru bir sekilde uygulanmasi ile çiftlerin % 100'ünde basari saglanabilmektedir. Tedavilerde basari sansini arttiran en önemli faktör eslerin seanslar sirasinda kendilerine verilen ev ödevlerini uygun bir sekilde uygulamak ve sonuna kadar tedaviye inançlarini kaybetmemeleridir. Hipnoz (hipnoterapi) son senelerde vajinismus tedavisinde basari sansini arttiran önemli bir tedavi yöntemidir. Biz de vajinismus tedavisinde basariyi arttirmak için hipnoterapiyi uygulamakta ve önermekteyiz.

Hazırlayan: Uzman Psikolog Şehnaz Canigur Kutluk